Đại biểu HĐND tỉnh biểu quyết thông qua Nghị quyết tại kỳ họp thứ 11, HĐND tỉnh kháo VI. Ảnh: C.Q

Nghị quyết HĐND là văn bản pháp lý quan trọng của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương. Nội dung của nghị quyết thể hiện ý chí và nguyên vọng của nhân dân về quyết định các chủ trương, biện pháp nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng và nâng cao đời sống nhân dân. Để nghị quyết đảm bảo tính khả thi và đạt hiệu quả cao, đòi hỏi phải thực hiện đồng bộ các giải pháp, nhất là phải đảm bảo đúng quy trình thủ tục từ khâu xây dựng đề án; soạn thảo, thẩm tra, thông qua nghị quyết; tổ chức triển khai thực hiện nghị quyết.

Từ đầu nhiệm kỳ 2011-2016 đến nay, HĐND tỉnh Phú Yên khóa VI đã tổ chức thành công 12 kỳ họp và đã thông qua 133 nghị quyết (bình quân mỗi kỳ họp ban hành hơn 12 nghị quyết); trong đó có nhiều nghị quyết chuyên đề về các chế độ chính sách, quy hoạch, chủ trương, giải pháp thuộc nhiều lĩnh vực để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, cải thiện đời sống nhân dân và xây dựng chính quyền địa phương theo thẩm quyền của HĐND tỉnh đều có tính khả thi cao, giải quyết những vấn đề cấp bách và bức xúc do thực tiễn cuộc sống đặt ra; đồng thời, là cơ sở quan trọng và hành lang pháp lý để HĐND tỉnh thực hiện chức năng giám sát, góp phần cùng các cơ quan trong bộ máy chính quyền các cấp thực hiện tốt hơn chức năng, nhiệm vụ của mình.
Quá trình xây dựng và ban hành các nghị quyết đã tuân thủ đúng trình tự, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND. Các cơ quan chủ trì xây dựng đề án, soạn thảo nghị quyết đã bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; những vấn đề bức xúc của địa phương để tham mưu cho HĐND tỉnh ban hành nghị quyết. Trong quá trình thẩm tra, các Ban HĐND tỉnh đã nêu rõ chính kiến về những nội dung nêu trong nghị quyết và có tính phản biện cao. Chủ toạ kỳ họp trong quá trình điều hành đã định hướng cho đại biểu tập trung thảo luận những vấn đề trọng tâm, xem xét tính khả thi của đề án. Về cách thức xem xét, quyết định được thực hiện nghiêm túc theo nguyên tắc tập trung dân chủ, làm việc theo chế độ hội nghị, quyết định theo đa số. Do đó, chất lượng các nghị quyết của HĐND tỉnh ngày càng được nâng lên, nhiều chủ trương, quyết sách do HĐND tỉnh ban hành đi vào cuộc sống, đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng của đông đảo nhân dân và mang lại hiệu quả thiết thực.
Tuy nhiên, bên cạnh những nghị quyết có chất lượng, hiệu quả vẫn còn một số nghị quyết ban hành tính khả thi chưa cao, quá trình triển khai thực hiện gặp nhiều khó khăn. Một số ít nghị quyết của HĐND tỉnh chưa có sự gắn kết chặt chẽ giữa nhiệm vụ phát triển về kinh tế - xã hội với nguồn lực ngân sách, nên trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện còn gặp lúng túng, khó khăn; một số công trình quan trọng, cấp bách thực hiện chậm so với nghị quyết HĐND tỉnh;... Việc chuẩn bị nội dung, tài liệu để HĐND tỉnh xem xét, quyết định tại các kỳ họp tuy đã được cải tiến nhưng vẫn còn bị động do còn phát sinh nhiều nghị quyết không có trong chương trình xây dựng nghị quyết hàng năm của HĐND tỉnh; công tác chuẩn bị tài liệu của một số cơ quan, đơn vị chưa được chặt chẽ, kịp thời, vì thế vừa ảnh hưởng đến quỹ thời gian để các Ban của HĐND tỉnh thẩm tra, vừa ảnh hưởng đến việc gửi tài liệu cho đại biểu HĐND nghiên cứu trước theo thời gian luật định.
Từ thực trạng trên, để tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng, hiệu lực ban hành nghị quyết của HĐND tỉnh, theo tôi cần phải tiếp tục thực hiện tốt một số nhiệm vụ, giải pháp sau:
Thứ nhất, hàng năm cần thực hiện tốt việc xây dựng nghị quyết về chương trình ban hành nghị quyết, xác định rõ các nghị quyết ban hành trong năm, để trên cơ sở đó các cơ quan chuyên môn và các Ban HĐND tỉnh chủ động tổ chức khảo sát, thẩm tra theo đúng quy trình và đảm bảo chất lượng. Cần hạn chế việc phát sinh thêm các vấn đề đột xuất phải trình ra kỳ họp thường lệ trong năm.
Thứ hai, trước khi xây dựng đề án, các cơ quan chủ trì việc soạn thảo nghị quyết phải thực hiện theo đúng quy trình, thủ tục theo quy định của Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND; tổ chức khảo sát, đánh giá thực trạng; thu thập thông tin; tổ chức lấy ý kiến các đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của nghị quyết. Mục tiêu đề ra phải sát thực tế và có tính khả thi cao; phù hợp với khả năng ngân sách của địa phương.
Thứ ba, các Ban HĐND tỉnh khi thẩm tra phải đảm bảo tính toàn diện; căn cứ vào các văn bản pháp lý; thu thập thông tin từ hoạt động kháo sát, giám sát, tiếp xúc cử tri; đối chiếu với tình hình thực tế của địa phương; nêu rõ những nội dung phù hợp; những nội dung chưa phù hợp; những vấn đề cần phải điều chỉnh, bổ sung vào dự thảo nghị quyết. Báo cáo thẩm tra của các Ban cần cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết; định hướng nội dung trọng tâm cho đại biểu thảo luận và làm cơ sở cho việc thông qua nghị quyết.
Thứ tư, Chủ toạ kỳ họp khi điều hành thảo luận, cần tập trung lựa chọn những vấn đề trọng tâm; những nội dung còn nhiều ý kiến khác nhau, để hướng dẫn đại biểu thảo luận, xem xét và biểu quyết. Đại biểu HĐND trong quá trình thảo luận phải nắm chắc các nội dung của nghị quyết; quan tâm xem xét các mục tiêu, giải pháp, tính khả thi của nghị quyết.
Thứ năm, sau kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh cần chỉ đạo các tổ đại biểu và đại biểu HĐND phối hợp với chính quyền các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể, cơ quan chuyên môn tiến hành tiếp xúc cử tri để tuyên truyền nghị quyết tới các tầng lớp nhân dân, nhằm tạo sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân trong quá trình tổ chức thực hiện nghị quyết.
Thứ sáu, các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn, tổ chức, cá nhân chịu sự tác động của nghị quyết phải linh hoạt, sáng tạo trong hoạt động thực thi nghị quyết. Đồng thời, phải thực hiện tốt phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”.
Thứ bảy, chức năng tổ chức thực hiện nghị quyết không thuộc về HĐND nhưng lại có tác động trực tiếp đến hiệu quả của nghị quyết. Vì vậy, HĐND cần phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền, cơ quan chuyên môn để đôn đốc, kiểm tra, giám sát nhằm kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi nghị quyết./.